VEHBİ YAHŞİ
Köşe Yazarı
VEHBİ YAHŞİ
 

İKİNCİ TUR SEÇİMLERİNE GİDERKEN

Cumhuriyetin başkanlık modelinde seçimler birinci turda sonuçlanmaz ise burada sonuçlanamayan, ikinci tura kalan yürütme yetkisine sahip olacak olan cumhurbaşkanı/başkanlık seçimidir. Yasama yetkisine sahip olan meclisi oluşturacak milletvekili seçimi ikinci tura kalmaz birinci turda sonuçlanır.  2023 seçimleri ikinci tura kaldığına göre bu durumda cumhurbaşkanı/başkan belli olmasa da meclis aritmetiği belli olmuş oldu. Buna göre cumhur ittifakı meclisin yasama çoğunluğunu elde etmiş oldu. Cumhur ittifakı da millet ittifakı da anayasayı değiştirecek çoğunluğa ulaşmak bir yana, anayasa değişikliklerini referanduma götürecek çoğunluğa dahi ulaşamadılar. Burada anayasayı değiştirecek, bu olmaz ise anayasayı referanduma götürecek çoğunluğa ulaşmaya ihtiyacı olan millet ittifakıdır. Çünkü “parlamenter sisteme dönüş” şeklindeki anayasal değişiklik söylemi ile seçime giren bu ittifaktır. Cumhur ittifakı ise başkanlığı kazanırsa ihtiyacı olan yasama çoğunluğuna ulaşmış durumdadır. O halde ikinci tura giderken “parlamenter sisteme dönüş” söylemi devreden çıkmış oldu. Bu durumda millet ittifakını oluşturan partilerin ittifak kurmalarındaki temel gerekçeleri ortadan kalkmış oldu. Millet ittifakını diğer ittifaklardan ayıran en belirgin hedef de bu olduğuna göre,  millet ittifakının diğer ittifaklardan farklı bir hedefleri kalmamış oldu. Artık millet ittifakı da diğer ittifaklar gibi ülkenin refah düzeyini artırma, demokratik kazanımları en üst düzeye çıkarma, itibarlı ve etkili bir dış siyaset gütme vb. gibi hedeflere ülkeyi en iyi biz ulaştırırız iddiaları ile ikinci tur seçimlerine gidecek demektir. Demek ki ikinci turu hangi ittifak alırsa alsın 2028 seçimlerine cumhuriyetin cumhurbaşkanlığı/başkanlık modeli ile gidileceği muhakkaktır.  Artık 2028 seçimlerinde yine “parlamenter sisteme dönüş” söylemi ile ittifaklar oluşur mu? Oluşmaz mı? Yoksa başkanlık modeli revize edilerek daha mükemmel bir başkanlık modeli etrafında ittifaklar oluşturularak mı 2028 seçimlerine gidilir bunu zaman gösterecek. Nasıl ki parlamenter sistemin koalisyonlar gibi bir istikrarsızlık noktası varsa, başkanlık sisteminin de bir istikrarsızlık noktası vardır. Bu nokta yasama yetkisinin yürütme yetkisine destek vermeme ihtimalidir. Şöyle ki, meclis çoğunluğu ile başkan, aynı ittifakta değilse, başkan yasama desteğinden mahrum bir durumda yürütme yetkisini kullanmak gibi zor bir durumla karşı karşıya kalacaktır. Görülüyor ki parlamenter sistemin istikrarsızlık noktası olan “koalisyonlar” olgusundan kurtulmak için başkanlık modeline geçerken, bu seferde başkanlık modelinin istikrarsızlık noktası olan “yasamanın yürütmeye destek vermemesi” ihtimali içine düştük. Bu ihtimale ülkeyi düşmekten kurtaracak olan milletir veya çözüm olacak anayasal değişikliktir.  Şöyle ki, millet yasama çoğunluğunu hangi ittifaka vermişse, başkanlığı da o ittifaka verirse ancak o zaman istikrarlı bir yürütme ve yasama dönemi geçirilir. Eğer bu durum milletin inisiyatifine bırakılmadan anayasal olarak çözülmek isteniyorsa ki en garantili yol budur. O zaman da başkanlık için gerekli olan “%50+1 oy” şartında indirime gitmek gerekir.  Bu indirim yasama çoğunluğunu elde edecek ittifakın başkanlığı da kazanma ihtimalini kuvvetlendirecek oranda olmalıdır. İkinci tur cumhurbaşkanlığı/başkanlık seçimleri ülkemize hayırlı uğurlu olsun.
Ekleme Tarihi: 21 Mayıs 2023 - Pazar

İKİNCİ TUR SEÇİMLERİNE GİDERKEN

Cumhuriyetin başkanlık modelinde seçimler birinci turda sonuçlanmaz ise burada sonuçlanamayan, ikinci tura kalan yürütme yetkisine sahip olacak olan cumhurbaşkanı/başkanlık seçimidir. Yasama yetkisine sahip olan meclisi oluşturacak milletvekili seçimi ikinci tura kalmaz birinci turda sonuçlanır. 

2023 seçimleri ikinci tura kaldığına göre bu durumda cumhurbaşkanı/başkan belli olmasa da meclis aritmetiği belli olmuş oldu. Buna göre cumhur ittifakı meclisin yasama çoğunluğunu elde etmiş oldu. Cumhur ittifakı da millet ittifakı da anayasayı değiştirecek çoğunluğa ulaşmak bir yana, anayasa değişikliklerini referanduma götürecek çoğunluğa dahi ulaşamadılar.

Burada anayasayı değiştirecek, bu olmaz ise anayasayı referanduma götürecek çoğunluğa ulaşmaya ihtiyacı olan millet ittifakıdır. Çünkü “parlamenter sisteme dönüş” şeklindeki anayasal değişiklik söylemi ile seçime giren bu ittifaktır. Cumhur ittifakı ise başkanlığı kazanırsa ihtiyacı olan yasama çoğunluğuna ulaşmış durumdadır.

O halde ikinci tura giderken “parlamenter sisteme dönüş” söylemi devreden çıkmış oldu. Bu durumda millet ittifakını oluşturan partilerin ittifak kurmalarındaki temel gerekçeleri ortadan kalkmış oldu. Millet ittifakını diğer ittifaklardan ayıran en belirgin hedef de bu olduğuna göre,  millet ittifakının diğer ittifaklardan farklı bir hedefleri kalmamış oldu. Artık millet ittifakı da diğer ittifaklar gibi ülkenin refah düzeyini artırma, demokratik kazanımları en üst düzeye çıkarma, itibarlı ve etkili bir dış siyaset gütme vb. gibi hedeflere ülkeyi en iyi biz ulaştırırız iddiaları ile ikinci tur seçimlerine gidecek demektir.

Demek ki ikinci turu hangi ittifak alırsa alsın 2028 seçimlerine cumhuriyetin cumhurbaşkanlığı/başkanlık modeli ile gidileceği muhakkaktır.  Artık 2028 seçimlerinde yine “parlamenter sisteme dönüş” söylemi ile ittifaklar oluşur mu? Oluşmaz mı? Yoksa başkanlık modeli revize edilerek daha mükemmel bir başkanlık modeli etrafında ittifaklar oluşturularak mı 2028 seçimlerine gidilir bunu zaman gösterecek.

Nasıl ki parlamenter sistemin koalisyonlar gibi bir istikrarsızlık noktası varsa, başkanlık sisteminin de bir istikrarsızlık noktası vardır. Bu nokta yasama yetkisinin yürütme yetkisine destek vermeme ihtimalidir. Şöyle ki, meclis çoğunluğu ile başkan, aynı ittifakta değilse, başkan yasama desteğinden mahrum bir durumda yürütme yetkisini kullanmak gibi zor bir durumla karşı karşıya kalacaktır.

Görülüyor ki parlamenter sistemin istikrarsızlık noktası olan “koalisyonlar” olgusundan kurtulmak için başkanlık modeline geçerken, bu seferde başkanlık modelinin istikrarsızlık noktası olan “yasamanın yürütmeye destek vermemesi” ihtimali içine düştük. Bu ihtimale ülkeyi düşmekten kurtaracak olan milletir veya çözüm olacak anayasal değişikliktir.  Şöyle ki, millet yasama çoğunluğunu hangi ittifaka vermişse, başkanlığı da o ittifaka verirse ancak o zaman istikrarlı bir yürütme ve yasama dönemi geçirilir. Eğer bu durum milletin inisiyatifine bırakılmadan anayasal olarak çözülmek isteniyorsa ki en garantili yol budur. O zaman da başkanlık için gerekli olan “%50+1 oy” şartında indirime gitmek gerekir.  Bu indirim yasama çoğunluğunu elde edecek ittifakın başkanlığı da kazanma ihtimalini kuvvetlendirecek oranda olmalıdır.

İkinci tur cumhurbaşkanlığı/başkanlık seçimleri ülkemize hayırlı uğurlu olsun.

Yazıya ifade bırak !
Okuyucu Yorumları (0)

Yorumunuz başarıyla alındı, inceleme ardından en kısa sürede yayına alınacaktır.

Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve kocaelihaberi.com sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Sitemizden en iyi şekilde faydalanabilmeniz için çerezler kullanılmaktadır, sitemizi kullanarak çerezleri kabul etmiş saylırsınız.