Millet, sadece temsilcilerini seçerse meclis oluşur ve yasama ile yürütme yetkisi mecliste kalır. Bu rejim, cumhuriyetin parlamenter sistemidir. Parlamenter sistemde meclisin yasama ve yürütme yetkisi çoğunluğa sahip partiye intikal eder. Çünkü hükümeti bu partinin genel başkanı, güvenoyu alamama riski olmadan kurar ve istedikleri yasaları muhalefet engeline takılmadan meclisten geçirir. Bu sonuca göre çoğunluğa sahip bir partinin bulunduğu parlamenter sistemde millet hâkimiyetini her ne kadar meclis temsil etmiş olsa da, pratikte çoğunluğu sağlayan partiye intikal etmiş olur.
Parlamenter sistemde, partilerden herhangi biri çoğunluğu sağlayamaz ise, meclisin yasama ve yürütme yetkisi pratikte her partiye bölünerek intikal etmiş olur. Sonuçta bu partilerin anlaşması ile koalisyon hükümetleri kurulur, anlaşamadıklarında bozulur. Ya da anlaşmaları mümkün olamayınca hükümet bunalımları sürecine girilir. Bu sonuca göre meclisin yasama ve yürütme yetkisi bir partiye intikal etmeyip, meclisi oluşturan tüm partilere bölünerek intikal ettiğinde ya istikrarsız koalisyon hükümetlerinin ortaya çıkması ya da hükümet bunalımlarının devam etmesi üzerine erken seçim gündeme gelir. Çünkü millet iradesi bir partiye intikal etmemiş, meclisteki tüm partilere bölünerek intikal etmiştir.
Millet eğer iki seçim yaparsa, birincisin de devlet başkanını seçmiş, ikincisinde de temsilcilerini seçmiş olur. Bu durumda yasama yetkisini meclise, yürütme yetkisini de devlet başkanına vermiş olur. Bu model de cumhuriyetin başkanlık sistemidir. Başkanlık sisteminde meclis çoğunluğunu, başkanın partisi sağlamışsa, yürütme yetkisi başkana geçtiği gibi yasama yetkisi de meclisten başkanın partisine veya ittifakına intikal etmiş olur. Sonuçta millet iradesi bölünmeden tek partiye veya bir ittifaka intikal etmiş olur. Eğer mecliste çoğunluğu başkanın partisi veya ittifakı sağlayamaz ise, başkan, istediği yasaları meclisten rahatça geçiremeyecek, bunun karşısında mecliste çıkardığı yasaları başkana rahatça uygulattıramayacaktır. Bu durumda yasama ve yürütme yetkisi yan yana değil karşı karşıya kalacağından sistem kilitlenecek ve erken seçim gündeme gelecektir. Çünkü yasama ile yürütme farklı partilere veya ittifaklara geçtiği için millet iradesi yine bölünmüştür.
Bu sonuçlara göre parlamenter sistemin tek parti iktidarı ile başkanlık sisteminin yasama ve yürütme yetkisinin tek partiye veya bir ittifaka geçtiği iktidar aynı konumdadır. Çünkü her ikisinde de millet iradesi bölünmeden bir partiye veya bir ittifaka intikal etmiştir. Parlamenter sistemin koalisyon hükümetleri ile başkanlık sistemindeki meclis çoğunluğunu, başkanın partisinin veya ittifakının sağlayamadığı model de aynı konumdadır. Çünkü burada da millet iradesi meclisteki partilere veya ittifaklara bölünerek intikal etmiştir.
Böylece ister parlamenter sistemde olsun, ister başkanlık sisteminde olsun “istikrar için millet iradesi bölünmemelidir” şeklinde bir sonuç ortaya çıkmaktadır. Bu sonuca göre parlamenter sistemi savunanlar koalisyon hükümetlerine mecbur kalacak bir meclis aritmetiğini savunamayacaklarına göre onlarda tek parti iktidarının ideal olduğunu savunuyorlar demektir. Başkanlık sistemini savunanlar, zaten meclisteki çoğunluğu başkanın partisinin veya ittifakının sağlamasını savunmakla tek parti veya bir ittifakın iktidarını savunuyorlardır.
Sonuçta, cumhuriyetin bu iki sisteminden hangisini savunursak savunalım, bu sistemlerin istikrarsızlığa sebebiyet verecek modellerini savunmuyoruz demektir. Her ikisinde de millet iradesinin bölünmemesini sağlayan tek parti iktidarını veya bir ittifakın iktidarını savunuyoruzdur. O halde mecliste çoğunluğu başkanın partisinin veya ittifakının sağladığı başkanlık modeli ile parlamenter sistemin tek parti iktidarı modelinin mahiyetleri aynı sadece görünümleri farklıdır.